Zasiłek dla kobiet ciężarnych

2017-05-14 Większość ciężarnych kobiet w Norwegii pracuje prawie do samego końca ciąży. Tym, które jednak nie mogą kontynuować pracy zawodowej w okresie ciąży, przyznawane są świadczenia pieniężne w ramach zasiłku dla ciężarnych.

Kto może otrzymać svangerskapspenger?

• W sytuacji, w której warunki pracy są szkodliwe i zagrażają ciąży oraz zdrowiu przyszłego dziecka (np. ciężka praca fizyczna, praca z chemikaliami i niebezpiecznymi substancjami, ale także szczególnie stresująca i różne okoliczności psychospołeczne) kobieta może starać się o zasiłek dla ciężarnych. Aby otrzymać zasiłek dla ciężarnych należy przepracować co najmniej cztery tygodnie, a roczny dochód musi wynosić co najmniej połowę kwoty podstawowej (stawka bazowa G czyli G-grunnbeløp) z Krajowego Systemu Ubezpieczeń Folketrygden (dotychczasowy dochód musi zatem przekraczać 44 185 NOK).

• Jeśli lekarz lub położna stwierdzą, że wykonywana praca może przyczynić się do uszczerbku na zdrowiu, zatrudniający ma obowiązek podjęcia odpowiednich działań mających na celu zmianę warunków pracy. Pracodawca ma bowiem obowiązek zmienić zakres obowiązków pracowniczych na takie, które nie będą zagrażać zdrowiu dziecka. Jeżeli nie jest to możliwe, to należy złożyć dokumenty do NAV, a  urząd rozpocznie wypłacanie zasiłku.

• W przypadku, kiedy kobieta nie pracuje na pełen etat ma prawo do części świadczenia, być może dla zdrowia dziecka wystarczy zmniejszenie ilości godzin pracy, a wtedy ciężarnej wypłacana będzie tylko część zasiłku.

• Bardzo ważne jest, że jeżeli praca zostaje przerwana z powodu choroby, to należy pamiętać o prawie do skorzystania z zasiłku chorobowego (sykepenger), a nie ciążowego. Jest on przeznaczony dla zdrowych, ciężarnych kobiet, które ze względu na ryzyko uszkodzenia płodu nie mogą kontynuować swojej pracy na poprzednim stanowisku. Do zasiłku ma także prawo ciężarna prowadząca własną działalność gospodarczą lub wykonująca wolny zawód, jeśli jest w stanie udokumentować - a lekarz to potwierdzi - że narażona jest na czynniki mogące zaszkodzić dziecku i nie ma możliwości dopasowania działalności tak, by ich uniknąć.

Kwoty zasiłków

Zasiłek wypłacany jest od momentu zaprzestania pracy do trzech tygodni przed porodem - wtedy należy zacząć się już starać o świadczenia rodzicielskie. Wysokość zasiłku jest obliczana na podstawie dochodów kobiety osiąganych w momencie zaprzestania pracy. Obliczaniem kwoty zajmuje się NAV. Wynosi on 100% i wyliczany jest tak samo jak zasiłek chorobowy. Wypłacany jest do 3 miesięcy od momentu złożenia podania. Dla osób prowadzących własną działalność i freelancerów wysokość zasiłku będzie odpowiadała średnim zarobkom z ostatnich 3 miesięcy.

Na wysokość zasiłku mogą mieć wpływ zmiany w wysokości dochodów, sytuacji rodzinnej i w pracy lub pobyt za granicą. Dlatego wszystkie zmiany należy niezwłocznie zgłaszać do lokalnego biura NAV.

Jak uzyskać zasiłek?

Aby starać się o zasiłek dla kobiety ciężarnej należy wypełnić formularz Omplassering / tilrettelegging PGA graviditet nr 474 b i złożyć go w lokalnym biurze NAV. Dokument muszą wypełnić ciężarna, pracodawca oraz lekarz lub położna. Jeżeli w okresie zwolnienia kobiecie wypłacana jest przez pracodawcę pełna pensja, to w formularzu należy zaznaczyć opcję Inntektsopplysninger for arbeidstaker.
W przypadku osób samozatrudnionych i freelancerów o świadczenie należy ubiegać się za pomocą formularza Krav om svangerskapspenger til selvstendig næringsdrivende og frilanser (formularz NAV 14-13.05), który także musi zostać wypełniony przez lekarza lub położną. Muszą zostać w nim także opisane warunki pracy, które mogą stanowić zagrożenia dla płodu.
Aby złożyć wniosek potrzebne będą Ci także następujące dokumenty:
• karta ciąży w języku norweskim lub angielskim,
• wspomniana opinia lekarza lub położnej
• pozwolenie na pobyt w Norwegii (oppholdstillatelse) lub dokument potwierdzający rejestrację pobytu w Norwegii (registreringsbevis),
• wszystkie odcinki z pensji za obecny rok podatkowy oraz lønns-og trekkoppgave za poprzedni.

Warto wiedzieć

• Lekarz oraz położna są zobowiązani do medycznej oceny ryzyka w stosunku do płodu, jeżeli ciężarna ma zamiar kontynuować pracę, ponieważ mają obowiązek wypełnić fragment formularza dla Norweskiego Urzędu Inspekcji Pracy: Omplassering / tilrettelegging PGA graviditet nr 474 b.
• Prawa kobiet w ciąży odnaleźć można w prawie pracy, prawie morskim, prawie o lotniczym oraz w wielu innych ustawach i rozporządzeniach.
• Folketrygden, czyli ubezpieczenie społeczne pokrywa opłaty za niezbędne badania lekarskie w ciąży.
• Należy także wspomnieć, że w przypadku poronienia w przeciągu pierwszych 6 miesięcy ciąży wygasa prawo do zasiłku rodzicielskiego. Poronienie po 6 miesiącach traktuje się natomiast jak poród, a kobiecie przysługuje prawo do zasiłku rodzicielskiego przez 6 tygodni.
• Ciężarna chroniona jest przed zwolnieniem z pracy (także w trakcie okresu próbnego) na podstawie §15-9 kodeksu pracy podczas ciąży oraz później, w czasie urlopu macierzyńskiego. Zwolnienie może nastąpić jedynie w wyniku udowodnionego rażącego zaniedbywania obowiązków lub redukcji etatów.