BHP w Norwegii

Jest wiele zasad charakterystycznych dla określonych branż, ale norweski przedsiębiorca nie musi znać ich wszystkich. Wystarczy, że zapozna się z tymi, które dotyczą jego dziedziny oraz z tymi, które uzna za potrzebne. Samodzielne zdobycie takiej wiedzy zajęłoby na pewno sporo czasu, na co właściciele firm zwykle nie mogą sobie pozwolić. Szkolenia BHP prowadzone są po to, aby przedsiębiorca w Norwegii zapoznał się z zagadnieniami ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska. Każdy, kto prowadzi firmę w Norwegii i daje ludziom pracę, powinien znać ogólne zasady BHP. Norweskie kursy BHP opierają się przede wszystkim na wskazaniach Inspekcji Pracy. Po zakończeniu szkolenia każdy z uczestników otrzymuje imienny certyfikat.

Praca jest miejscem, w którym spędza się sporo czasu, dlatego tak ważne jest, aby było tam bezpiecznie. Zarówno pracodawca jak i pracownik powinien przewidywać ewentualne zagrożenia, ale to właśnie na pracodawcy ciąży największa odpowiedzialność za to, co dzieje się w jego firmie.

Trzeci rozdział norweskiego Kodeksu Pracy (Arbeidsmiljøloven) dokładnie określa wymagania dotyczące bezpieczeństwa w pracy. Przykładem może być § 4-3, który mówi o tym, że warunki fizyczne w pracy, takie jak oświetlenie czy temperatura, powinny być na takim poziomie, aby nie zagrażały zdrowiu pracownika. Inny przykład stanowi § 4-4, który zwraca uwagę, że każdy sprzęt oraz maszyny używane w pracy, muszą mieć odpowiednie zabezpieczenia.

Każda branża ma swoje specyficzne cechy, a co za tym idzie, inne czynniki ryzyka. Podobnie jest w przypadku firm. Każda jest inna, każda ma swoje cechy, które są charakterystyczne tylko dla niej. Dlatego, aby dobrze ocenić ryzyko zawodowe w firmie, należy podejść do tego w sposób indywidualny. Po pierwsze: Analiza stanu obecnego w firmie

Właściciel norweskiej firmy powinien się zastanowić, jakie zagrożenia mogą dotknąć pracownika w jego przedsiębiorstwie. Warto również odwiedzić wszystkie pomieszczenia, dokładnie im się przyjrzeć oraz zrobić stosowne notatki. Cennych informacji mogą udzielić sami pracownicy. To oni pracują w tych pomieszczeniach, więc widzą więcej. Żeby dokładniej ocenić ryzyko w miejscu pracy, pracodawca powinien sięgnąć do instrukcji sprzętu i maszyn, które się tam znajdują. Należy się zastanowić, jakie choroby mogą być związane z danym miejscem czy stanowiskiem pracy. Ważnym elementem może być sprawdzenie, jakie urazy czy wypadki miały już miejsce w firmie.

Podsumowując: Po drugie: Analiza częstotliwości występowania ryzyka oraz jego nasilenia W tym celu można również stworzyć pewną klasyfikację ryzyka:

• bardzo często (np. raz w tygodniu),
• często (np. kilka razy w roku),
• rzadko (np. raz na 2 lata),
• nigdy (nie ma takiej możliwości, żeby się wydarzyło).

Taka klasyfikacja pozwoli norweskiemu przedsiębiorcy na szybkie podjęcie prewencyjnych działań w tych obszarach, które są najbardziej zagrożone.

Oprócz oceny ryzyka miejsca pracy należy przyjrzeć się również osobom, które tam pracują. Ma to na celu weryfikację, którzy pracownicy mogą być zagrożeni. Czy są to pojedyncze osoby, czy też grupy osób? Jakich zawodów dotyczy dane ryzyko? Czy zagrożenie może dotknąć również ludzi zamieszkujących tereny w pobliżu zakładu?

Tutaj pomocna może się okazać inna klasyfikacja ryzyka:

• Ryzyko małe – kiedy skutkiem danego zdarzenia są tylko siniaki, drobne otarcia czy rany.
• Ryzyko pośrednie – kiedy skutki są już nieco poważniejsze, np. uszkodzenie mienia lub obrażenia ciała.
• Ryzyko duże – kiedy skutkami są np. złamania, utrata przytomności, czy też bardzo kosztowne uszkodzenie mienia.
• Ryzyko katastrofalne – kiedy skutkiem jest śmierć lub kalectwo.

Po trzecie: Prewencja występowania ryzyka

Po dokonaniu analizy ryzyka w przedsiębiorstwie należy zastanowić się nad prewencją ewentualnych zdarzeń. Wiedząc już, co zostało zrobione w przeszłości, właściciel norweskiej firmy musi pomyśleć, co jeszcze może zrobić dla poprawy bezpieczeństwa swoich pracowników oraz zabezpieczenia mienia. Po czwarte: Ocena skuteczności wprowadzonych zmian Oznacza to powracanie co jakiś czas do powyższych kroków , a więc analizowanie teraźniejszości i przeszłości oraz odpowiadanie sobie na pytanie, czy to, co zostało dotychczas zrobione, jest wystarczające? Czy można jeszcze zrobić coś jeszcze? Ważne jest, aby ustalić sobie priorytety.

Ustalając priorytety należy wziąć pod uwagę następujące grupy czynników:

• najbardziej niebezpieczne dla pracownika,
• najczęściej występujące,
• zagrażające zdrowiu pracownika,
• zagrażające mieniu firmy.

Przedsiębiorca powinien ustalić, jak często będzie przeprowadzał ocenę ryzyka w swoim przedsiębiorstwie i trzymać się wyznaczonych terminów. Po dokonaniu kolejnej oceny należy wprowadzić stosowne zmiany. Może w tym pomóc zadanie sobie następujących pytań:

• Czy zostało zrobione wszystko, co było zaplanowane w celu poprawy bezpieczeństwa w firmie?
• Czy te działania przyniosły oczekiwany rezultat?
• Czy można było zrobić coś jeszcze?
• Czy coś się zmieniło od ostatniej oceny?

MATRYCA ŹRÓDEŁ ZAGROŻEŃ – GROVMATRISE

W rubrykach poziomych Matrycy źródeł zagrożeń wpisuje się źródła zagrożeń. W rubrykach pionowych natomiast, wpisuje się etap wystąpienia, budowę, miejsce albo funkcję. Następnie oznaczamy zagrożenia w następujący sposób:

• literą X oznaczamy te źródła, które w zestawieniu z danym etapem wystąpienia, budową, miejscem czy funkcją, mają znaczenie dla ryzyka,
• literą O oznaczamy te źródła, które w zestawieniu z danym etapem wystąpienia, budową, miejscem czy funkcją, mogą mieć znaczenie dla ryzyka.

DIAGRAM OCENY RYZYKA - RISIKODIAGRAM Rubryki pionowe wskazują na prawdopodobieństwo, natomiast poziome – na konsekwencje. Należy co jakiś czas (np. co 5 lat) ustalić sobie, co oznacza prawdopodobieństwo małe, średnie i duże oraz przypisać poziom zagrożenia zgodnie ze stanem faktycznym. Następnie dodaje się poziom prawdopodobieństwa do poziomu konsekwencji.

Prawdopodobieństwo może być: Duże = 3 Średnie = 2 Małe = 1

Konsekwencja może być: Duża = 3 Średnia = 2 Mała = 1

Prawdopodobieństwo
Duże	4	5	6
Średnie	3	4	5
Małe	2	3	4
	Małe	Średnie	Duże
Konsekwencje

Przykład:
Średnie prawdopodobieństwo + Średnia konsekwencja = 2+2 = 4. ARKUSZ ANALIZY ZAGROŻEŃ - ANALYSEKJEMA

Arkusz analizy zagrożeń sporządza się na podstawie Matrycy źródeł zagrożeń (Grovmatrise) oraz Diagramu oceny ryzyka (Risikodiagram). Źródło ryzyka oznacza się patrząc na numer w rubryce poziomej i pionowej Matrycy źródeł zagrożeń, np. 1.3 (pierwsza rubryka pozioma i trzecia rubryka pionowa). Następnie należy sprawdzić, jakie jest prawdopodobieństwo wystąpienia tego zagrożenia oraz jakie mogą być jego konsekwencje (duże, średnie, czy małe).

Analizę zagrożeń można rozpocząć od punktu:

A – szkody dla ludzi,

B – szkody dla środowiska,

C – straty materialne/ekonomiczne.

PLAN DZIAŁANIA - HANDLINGSPLAN

Kolejnym krokiem jest wypełnienie arkusza Planu Działania (Handlingsplan). Kolejna ocena ryzyka zawodowego wykaże, czy wszystkie działania zostały wykonane i czy przyniosły one zamierzony efekt. Należy sprawdzić, czy te ryzyka, które w poprzedniej ocenie oznaczono jako małe, nie stały się groźniejsze. Trzeba również zastanowić się, czy od ostatniej oceny nie powstały nowe zagrożenia.

Wewnętrzne kontrole - Internkontroll

Dokumentem, który stanowi cenne źródło informacji na temat zagrożeń w firmie, jest wewnętrzny protokół (Internkontroll). Można go sporządzać samodzielnie lub skorzystać z pomocy zewnętrznej firmy, co w Norwegii nie stanowi dużego problemu. Jest to niewątpliwie spory koszt, ale warto go ponieść, zwłaszcza gdy w przedsiębiorstwie jest duża ilość zagrożeń. Internkontroll pomaga pracodawcy w zaplanowaniu i podjęciu działań w celu poprawy bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie.

Po zakończeniu kursu każdy z uczestników ma możliwość pobrania druku Internkontroll oraz innych potrzebnych materiałów.

Norweska ustawa Arbeidsmiljøloven nakłada na pracodawcę następujące obowiązki:

• udział w szkoleniu BHP (§ 3-5),
• dostrzeganie i sporządzanie rejestru zagrożeń w pracy,
• ocenianie ryzyka wystąpienia szkód oraz wypadków,
• eliminowanie wszelkich niedociągnięć i błędów oraz ciągłe zmniejszanie ryzyka wystąpienia wypadków,
• podejmowanie działań oraz finansowanie środków, mających na celu poprawę bezpieczeństwa,
• zadbanie o to, aby każdy pracownik:
  • miał świadomość zagrożeń w miejscu pracy,
  • odbył stosowne szkolenie,
  • otrzymał odzież ochronną, przybory i sprzęt ochronny, jeśli jego stanowisko tego wymaga dla zwiększenia bezpieczeństwa w pracy,
• zapewnienie pracownikom bezpiecznego środowiska pracy,
• współpraca z ośrodkami zdrowia w przypadku, gdy w przedsiębiorstwie występują czynniki zwiększonego ryzyka,
• zapewnienie o wykonywaniu i przestrzeganiu przepisów Arbeidsmiljøloven.

Przedstawiciel ds. BHP (Verneombud) to osoba odpowiedzialna m.in. za następujące kwestie:

• przeszkolenie pracowników z zakresu BHP w przedsiębiorstwie,
• dostępność środków BHP,
• dostępność odzieży roboczej oraz urządzeń czy artykułów, zapewniających bezpieczeństwo w pracy (np. przyłbice spawalnicze czy maski przeciwpyłowe),
• dbałość o to, aby maszyny oraz sprzęt używany w przedsiębiorstwie, nie zagrażały zdrowiu i życiu pracowników,
• dopilnowanie, aby substancje chemiczne były przechowywane we właściwy sposób oraz używane zgodnie z przeznaczeniem, według zaleceń producenta,
• zatrzymanie prac, jeśli są one niebezpieczne,
• organizację pracy w sposób pozwalający na zachowanie zasad BHP.

Szczegółowe obowiązki przedstawiciela ds. BHP określa § 6-2 Arbeidsmiljøloven. Jeżeli w firmie jest zmianowy system pracy, to takich osób powinno być tyle, aby na każdej zmianie był przedstawiciel bezpieczeństwa. Małe firmy – które mają mniej niż 10 pracowników – mogą uzgodnić na piśmie, że nie mają takiej osoby.

Zatrudnienie pracownika

Na szkoleniu HMS dla pracodawców mówi się o zatrudnianiu pracowników. Są to cenne informacje szczególnie dla osób, które jeszcze nigdy nikogo nie zatrudniały. Więcej o zatrudnianiu pracowników można przeczytać w naszej zakładce Firma w Norwegii.

Obowiązki pracownika

Do obowiązków pracownika w zakresie BHP należy:

• informowanie pracodawcy o chorobach i/lub kontuzjach powstałych przy pracy,
• informowanie pracodawcy o nieobecności w pracy (np. zwolnieniu lekarskim),
• używanie sprzętu, który zapewnia ochronę w pracy,
• przerwanie pracy, jeśli pracownik uzna ją za zbyt niebezpieczną,
• zgłaszanie zauważonych zagrożeń w pracy,
• zgłaszanie zachowań takich jak dyskryminacja, czy molestowanie w pracy,
• stosowanie się do zaleceń Inspekcji Pracy,
• podejmowanie dialogu z pracodawcą.

Informacje dotyczące przepisów BHP w Norwegii zawarte są w czterech kluczowych dokumentach:

1. Arbeidsmiljøloven – to Ustawa, która mówi m.in. o środowisku pracy, ochronie zatrudnienia, czy o czasie pracy. Wskazuje sposoby na poprawę warunków pracy oraz elementy, które wpływają na komfort pracy, zarówno fizyczny jak i psychiczny. Arbeidsmiljøloven obowiązuje wszystkie przedsiębiorstwa oprócz rybołówstwa, żeglugi i łowiectwa.
   Do celów Ustawy należą:
   • rozwój przedsiębiorstwa oraz utrzymanie pracy przez pracowników,
   • przestrzeganie przepisów BHP w miejscu pracy, w celu ochrony zdrowia i życia pracowników,
   • poczucie równości pracowników w firmie,
   • możliwość dokonania zmian w zatrudnieniu, jeżeli wymaga tego sytuacja osobista pracownika.
2. Hjemmelsregisteret – to rejestr, który zawiera przepisy prawne obowiązujące różne branże.
3. Forskrift om unntak fra arbeidsmiljøloven for visse typer arbeid og arbeidstakergrupper – to zbiór informacji dla różnych rodzajów prac i pracowników. Dotyczy również wyjątków.
4. Forskrift om arbeidsmiljølovens anvendelse for personer som ikke er arbeidstakere – to zbiór informacji dla osób niebędących pracownikami.