Wypowiedzenie umowy o pracę - o czym musisz wiedzieć?
2017-03-09
W każdej umowie powinien być zawarty okres wypowiedzenia. Moment rozwiązania
umowy o pracę wiąże się z obowiązkiem wypełnienia szeregu formalności. Zarówno pracownik jak i pracodawca są zobowiązani do złożenia wypowiedzenia umowy o pracę na piśmie, które koniecznie musi być własnoręcznie podpisane.
W sytuacji, kiedy dojdzie do masowych zwolnień (ponad 10 osób w przeciągu 30 dni), musi to być zgłoszone lokalnym władzom oraz uprzednio skonsultowane z przedstawicielem pracowników.
O czym powinien pamiętać pracodawca przed wypowiedzeniem umowy o pracę?
- Pracodawca zobowiązany jest do uzasadnienia wypowiedzenia, na życzenie pracownika.
- Wypowiedzenie musi zawierać informacje takie jak: prawo do negocjacji oraz ich limit czasowy, możliwość dochodzenia przez pracownika swoich praw drogą sądową oraz ich limit czasowy, okres w którym pracownik ma pozostać na swoim stanowisku, prawo pracownika do pozostania na stanowisku podczas negocjacji lub dochodzenia swoich praw drogą sądową, nazwisko pracodawcy oraz pozwanego na wypadek procesu sądowego.
- Przed wypowiedzeniem umowy o pracę, pracodawca jest zobowiązany do przeprowadzenia spotkania z pracownikiem. Na tego typu spotkanie pracownik może przyjść z doradcą. Pracownik może poprosić o takie spotkanie również po otrzymaniu wypowiedzenia.
- Obowiązkiem pracodawcy jest przeprowadzenie negocjacji wypowiedzenia umowy o pracę w jak najszybszym terminie od otrzymania wniosku o przeprowadzenie takiego spotkania i w terminie nie dłuższym niż 2 tygodnie.
- Aby złożyć wypowiedzenie pracodawca musi przedstawić solidne powody, zwykła rezygnacja z usług pracownika nie jest możliwa. W przypadku zwolnień pojedynczych pracowników powodem może być: praca poniżej oczekiwań, zaniedbanie powierzonych obowiązków oraz brak lojalności wobec pracodawcy. W przypadku zwolnień grupowych istotnym powodem jest redukcja zatrudnienia.
- W momencie rozwiązania umowy o pracę pracodawca ma obowiązek wystawienia świadectwa pracy oraz wypłacenia całości świadczenia urlopowego (nor. feriepenger).
Jakie są prawa pracownika po otrzymaniu wypowiedzenia umowy o pracę?
- Pracownik może złożyć wniosek o negocjacje wypowiedzenia umowy o pracę do 2 tygodni po otrzymaniu wypowiedzenia umowy o pracę od pracodawcy.
- Jeśli wypowiedzenie umowy jest niezgodne z prawem, pracownik może wnieść sprawę do sądu i zażądać unieważnienia dokumentu lub ubiegać się o odszkodowanie.
- W przypadku, gdy wypowiedzenie ze strony pracodawcy jest niezgodne z przepisami, a pracownik w przeciągu 4 miesięcy zgłosi to do sądu, takie wypowiedzenie zostanie uznane za nieważne.
- Na podjęcie kroków prawnych pracownik ma do 8 tygodni od zakończenia negocjacji lub otrzymania wypowiedzenia umowy o pracę w przypadku chęci pozostania na zajmowanym stanowisku lub 6 tygodni, jeśli pracownik oczekuje jedynie odszkodowania. Żaden z wymienionych limitów nie obowiązuje w przypadku, gdy wypowiedzenie jest niezgodne z prawem.
Kiedy pracodawca ma powody do wręczenia wypowiedzenia umowy o pracę?
- Zwolnienie dyscyplinarne można zastosować, kiedy pracownik świadomie zaniecha swoich obowiązków. Także, gdy jest to praca dużo poniżej oczekiwań, zaniedbywanie obowiązków oraz brak lojalności wobec pracodawcy.
- W przypadku kiedy działalności firmy jest zawężana lub zmieniana, nie jest to dobry powód do wypowiedzenia umowy przez pracodawcę. Jeśli już dojdzie do takiego zwolnienia, pracownik jest uprzywilejowany w rekrutacji do nowej firmy. Za wyjątkiem, jeśli nie posiada uprawnień na poszukiwane stanowisko.
- Pracownik, który jest na okresie próbnym, może otrzymać wypowiedzenie z powodu braku przydatności na dane stanowisko, niskiej wydajności w pracy oraz braku rzetelności.
- Zwolnienie ze skutkiem natychmiastowym, bez wypowiedzenia, następuje w przypadku, gdy pracownik dopuści się niewypełniania swoich obowiązków lub poważnego naruszenia warunków umowy o pracę. Taki rodzaj rozwiązania umowy o pracę jest zarezerwowany dla przypadków, gdy inne rodzaje wypowiedzenia umowy nie przyniosły skutku.
Zasady wypowiedzenia umowy o pracę ze strony pracownika
- Jeśli pracownik chce odejść z pracy powinien poinformować o tym pracodawcę na piśmie.
- Pracownik nie musi podawać powodu wypowiedzenia (w przeciwieństwie do pracodawcy). Pracodawca może zaproponować pracownikowi lepsze warunki pracy, by zachęcić go do pozostania w firmie.
- Przez cały okres wypowiedzenia umowy o pracę pracownik zobowiązany jest chodzić do pracy i wykonywać swoje obowiązki. W przeciwnym razie może być pociągnięty do odpowiedzialności materialnej za szkody, na które został narażony pracodawca. Ważne jest składanie wypowiedzenia na piśmie w celu określenia terminu, do którego pracownik musi wypełniać swoje obowiązki względem pracodawcy.
- Pracownik może odejść z pracy natychmiastowo w sytuacji, gdy pracodawca narusza zasady współpracy np. nie wypłaca wynagrodzenia lub warunki pracy są niebezpieczne dla zdrowia i życia pracownika. Tego typu sytuacje powinny być rozwiązywane z pomocą prawnika lub przedstawicieli związków zawodowych, ponieważ złe traktowanie pracownika (np. molestowanie lub poniżanie), a także złe warunki pracy, muszą być udowodnione.
Długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę
Długość okresu wypowiedzenia, zarówno ze strony pracownika jak i ze strony pracodawcy,
musi zostać ujęta w umowie o pracę.
Okres wypowiedzenia naliczany jest od pierwszego dnia kolejnego miesiąca, kiedy zostało złożone wypowiedzenie umowy o pracę. Okres wypowiedzenia umowy o pracę w przypadku okresu próbnego wynosi 14 dni.
Długość okresu wypowiedzenia jest uzależniona od długości zatrudnienia pracownika i wygląda następująco:
- pracownik zatrudniony mniej niż 5 lat - 1 miesiąc,
- pracownik zatrudniony 5 - 9 lat - 2 miesiące,
- pracownik zatrudniony 10 lat lub więcej w wieku poniżej 50 lat - 3 miesiące,
- pracownik zatrudniony 10 lat lub więcej w wieku 50-54 lata - 4 miesiące,
- pracownik zatrudniony 10 lat lub więcej w wieku 55-59 lat - 5 miesięcy,
- pracownik zatrudniony 10 lat lub więcej w wieku 60 i więcej lat - 6 miesięcy.