Jak wybrać odpowiednią formę działalności gospodarczej w Norwegii?

Jak wybrać odpowiednią formę działalności między enkeltpersonforetak (ENK) a spółką akcyjną (AS), to pytanie, które zadaje sobie wiele osób pragnących założyć firmę w Norwegii.

W Norwegii istnieje wiele różnych form działalności, takich jak spółki bezkapitałowe ANS (ansvarlig selskap), DA (delt ansvar) oraz norweski oddział spółki zagranicznej NUF, ale najczęściej wybieranymi formami są jednoosobowe działalności (ENK) oraz spółki akcyjne (AS).

Jeśli chodzi o wybór formy działalności w Norwegii, należy wziąć pod uwagę różne czynniki. Założenie spółki akcyjnej wymaga posiadania numeru personalnego lub Dnr, a jednym akcjonariuszem może być jedna osoba. Konieczne jest posiadanie adresu na terenie Norwegii, kapitału zakładowego, założenie firmowego konta bankowego oraz opłacenie kosztów rejestracyjnych w wysokości 5 570 NOK w Foretaksregisteret. Z kolei jednoosobowa działalność nie wymaga kapitału zakładowego ani rejestracji w Foretaksregisteret, ale właściciel ponosi pełną odpowiedzialność za wszystkie zobowiązania firmy. W wyborze formy działalności warto również wziąć pod uwagę preferencje i cele przedsiębiorcy oraz charakter działalności, jaką planuje prowadzić.

Aby założyć jednoosobową działalność w Norwegii, wystarczy posiadać numer personalny lub Dnr oraz adres na terenie kraju, na który zarejestrujemy firmę. Nie ma wymogu posiadania osobnego konta bankowego dla firmy, jednakże zaleca się jego założenie. W niektórych przypadkach konieczne jest zarejestrowanie firmy w Foretaksregisteret i opłacenie opłaty rejestracyjnej w wysokości 2 250 NOK.

W spółce akcyjnej istnieje wymóg posiadania minimalnego kapitału zakładowego w wysokości 30 000 NOK. Jest to uzasadnione potrzebą zabezpieczenia spółki przed długami i zobowiązaniami, a firma musi dysponować odpowiednią kwotą, aby móc je pokryć.

Natomiast przy zakładaniu jednoosobowej działalności nie ma takiego wymogu co do minimalnej kwoty startowej.

Spółka akcyjna jest bardziej formalną formą prowadzenia działalności i musi spełniać wymogi określone w ustawie o spółkach (aksjeloven), takie jak organizowanie walnych zgromadzeń i posiedzeń zarządu. Co roku spółka musi złożyć sprawozdanie roczne (årsregnskap) wraz z Næringsoppgave 2 oraz rejestr akcjonariuszy (aksjonærregisteroppgave) do odpowiedniego urzędu.

Działalność jednoosobowa wiąże się z mniejszą ilością pracy administracyjnej, ponieważ jest mniej wymogów, które należy spełnić, aby prowadzić taką działalność. Co roku, niezależnie od tego, czy firma odnotowała zyski i była aktywna, trzeba złożyć wspólne roczne zeznanie podatkowe (skattemelding) wraz z Næringsoppgave.

Odpowiedzialność za jednoosobową działalność polega na tym, że osoba prowadząca firmę odpowiada swoim całym majątkiem za jej działania. To oznacza, że w przypadku zadłużenia firmy, wierzyciel może dochodzić swoich roszczeń do majątku prywatnego przedsiębiorcy. Jednakże, jeśli firma prowadzi działalność na zasadach zgodnych z prawem, a przedsiębiorca przestrzega wszystkich wymogów, ryzyko takiej sytuacji jest minimalne.

Twoja firma może napotkać różne nieprzewidziane problemy, takie jak wypadki pracowników, błędy w projektowaniu czy wypadki drogowe. Dlatego ważne jest, aby wykupić ubezpieczenie, które chroni Ciebie, Twoją firmę i pracowników przed wszystkimi ryzykami związanymi z prowadzeniem działalności gospodarczej, niezależnie od tego, czy wybierzesz jednoosobową działalność gospodarczą, czy spółkę akcyjną. W obu przypadkach ponosisz bowiem odpowiedzialność prawną za prowadzenie działalności w sposób odpowiedzialny i zgodny z prawem.

Możliwość zatrudnienia pracowników istnieje zarówno w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, jak i spółki akcyjnej. Jednak warto pamiętać, że zatrudnienie pracowników niesie ze sobą wiele obowiązków.

Jeśli decydujesz się na prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej, musisz mieć świadomość, że zwiększa się wówczas Twoje osobiste ryzyko, zwłaszcza jeśli wykonywane są kosztowne zlecenia i zatrudniasz wiele osób. W przypadku braku uregulowanych płatności, będziesz osobiście ponosił odpowiedzialność za zadłużenia firmy.

Dlatego, jeśli planujesz zatrudnienie wielu pracowników, bezpieczniej będzie wybrać formę spółki akcyjnej.

Jako właściciel jednoosobowej działalności gospodarczej, również możesz pracować jako pracownik swojej firmy i nabyć prawa pracownicze. W takim przypadku będziesz musiał wypłacać pensję, odprowadzać podatki, naliczać wynagrodzenie urlopowe i opłacanie składki na ubezpieczenie społeczne.

Jeśli prowadzisz spółkę akcyjną, możesz otrzymywać wynagrodzenie za pracę i mieć prawo do dywidendy. Istnieje również możliwość optymalizacji podatkowej poprzez założenie spółki holdingowej. Zaletą takiej konstrukcji jest możliwość wstrzymania wypłaty wynagrodzenia czy dywidendy w przypadku, gdy firma ma zobowiązania do uregulowania. W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, dochód z jej prowadzenia musisz rozliczać razem z dochodem z innej pracy, jeśli ją posiadasz. W przypadku poniesienia straty w prowadzonej działalności, możesz ją odliczyć od swojego innego dochodu.

Jeśli jesteś zatrudniony we własnej spółce akcyjnej (AS), otrzymujesz takie same prawa do zasiłku dla bezrobotnych (dagpenger) jak inni pracownicy. Jednak warto pamiętać, że zatrudnienie w spółce akcyjnej wiąże się z pewnymi kosztami. Pracownicy zatrudnieni w spółce mają prawo do zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy od pierwszego dnia choroby. Koszt wypłacenia wynagrodzenia za pierwsze 16 dni choroby ponosi sama spółka, a od 17 dnia wypłatę przejmuje NAV.

Możesz nie otrzymywać wynagrodzenia jako osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą, co oznacza, że nie będziesz uprawniony do zasiłku dla bezrobotnych. Jeśli zachorujesz, jako właściciel firmy jednoosobowej, możesz otrzymać zasiłek chorobowy w wysokości 80% podstawy od 17 dnia choroby. Jednakże, musisz sam pokryć koszty za pierwsze 16 dni, podobnie jak pracodawca musi to zrobić dla swoich pracowników.

Jako właściciel jednoosobowej działalności gospodarczej, jesteś podmiotem podatkowym, a przychody z działalności musisz rozliczać jako swój osobisty dochód. Musisz płacić podatek dochodowy według skali podatkowej, która zależy od wysokości Twojego dochodu. Zaliczki na podatek należy opłacać w kwietniu, czerwcu, wrześniu i styczniu. Jeśli spodziewasz się osiągnięcia wysokich dochodów, możesz dobrowolnie płacić zaliczki na podatek w dowolnym czasie.

Podatek, który trzeba zapłacić prowadząc ENK, nazywa się podatkiem zaliczkowym i musi być opłacony w trakcie roku. Jest to podatek za dany rok i należy go uiścić w czterech równych ratach, które przypadają na 15 marca, 15 czerwca, 15 września i 15 grudnia.

Ostateczny podatek zależy od kilku czynników, jednak większość firm opodatkowana jest w przedziale od 33% do 49%.

Ostateczny wybór formy działalności zależy od indywidualnych potrzeb i okoliczności. Jeśli prowadzisz niewielką działalność z niskim ryzykiem, to enkeltpersonforetak może być dla Ciebie odpowiednią opcją. Natomiast, jeśli Twoja firma jest narażona na większe ryzyko lub przewidujesz dynamiczny rozwój, warto rozważyć założenie spółki akcyjnej.