Zasiłek chorobowy

2017-05-11 Pracujesz w Norwegii? Warto wiedzieć, co zrobić, gdzie się zgłosić i kto zapłaci za naszą absencję w pracy w Norwegii podczas choroby.

Kto może otrzymać zasiłek chorobowy?

Zasiłek chorobowy (sykepeneger) przysługuje pracownikowi, który na skutek choroby utracił swoją pensję i przebywa na zwolnieniu lekarskim (sykmelding) lub złożył oświadczenie własne o niezdolności do pracy (egenmelding). Istotne jest także to, czy nie otrzymujesz innego dochodu z którego odprowadzana jest składka emerytalno-rentowa i czy Twój uzyskiwany dochód wynosi co najmniej połowę kwoty bazowej G. Minimalny okres pracy u danego pracodawcy uprawniający do pobierania zasiłku chorobowego to 4 tygodnie - warto wiedzieć, że praca w innym kraju EOG także wlicza się do tego okresu.
Zasiłek chorobowy można najdłużej otrzymywać przez 52 tygodnie i wypłacany jest już od pierwszego dnia choroby. Przez pierwsze 16 dni wypłaca go pracodawca, następnie obowiązek ten spada na NAV.
Warto także pamiętać o zasiłku rehabilitacyjnym, który przysługuje osobom, które straciły co najmniej 50% zdolności do pracy oraz były przez okres co najmniej 3 lat członkami norweskiego systemu ubezpieczeń społecznych. Zasiłek wypłacany jest przez NAV i wynosi 66% osiąganego wcześniej dochodu.

Czym jest sykelmelding?

Sykelmelding to nic innego jak zwolnienie lekarskie, czyli zaświadczenie o niezdolności do wykonywania pracy, które można uzyskać od lekarza rodzinnego lub fizjoterapeuty.
W Norwegii wyróżnia się także wstępne zwolnienie lekarskie oraz częściowe zwolnienie chorobowe. To pierwsze, to sposób powiadomienia pracodawcy o planowanym urlopie zdrowotnym, co stwarza warunki do odpowiedniego zaplanowania prac przeznaczonych do wykonania dla pracownika. Jeżeli jednak obecność pracownika nie jest możliwa, wtedy konieczne będzie uzyskanie zwolnienia lekarskiego. Częściowe zwolnienie lekarskie także zakłada, że pracownik będzie w stanie połączyć urlop chorobowy z obowiązkami pracowniczymi. Pracownik wykonuje wówczas część swoich normalnych obowiązków lub inne zadania, które mają wartość dla przedsiębiorstwa, i co do których lekarz nie określił przeciwwskazań.

Czym jest egenmelding?

Egenmelding to oświadczenie własne, które sami możemy przedłożyć pracodawcy w przypadku niezdolności do pracy. Można jednak z niego skorzystać jedynie, jeśli przepracowało się u danego pracodawcy co najmniej dwa miesiące. Obowiązuje wyłącznie w czasie pierwszych 16 dni, kiedy to wypłata zasiłku leży po stronie pracodawcy. Można z niego skorzystać do czterech razy w ciągu dwunastu miesięcy na łączną ilość 24 dni. Po wykorzystaniu tej ilości kolejne rozpatrzenie egenmelding może nastąpić po 6 miesiącach. Gdy pracownika nie ma w pracy powyżej 3 dni, przebywając na egenmelding, pracodawca może zażądać zwolnienia lekarskiego. Pracodawca może także odmówić przyjęcia egenmelding, gdy przypuszcza, że pracownik symuluje chorobę. Oświadczenie to można złożyć także w przypadku, gdy nasza absencja wiąże sie z chorobą dziecka do 12 roku życia.

Kwoty zasiłków

Wysokość zasiłku zależy od wysokości osiąganych dochodów. Wyliczany on jest na podstawie dochodów z ostatnich 4 tygodni przed chorobą - okres ten może być jednak dłuższy, jeśli dochód w poszczególnych miesiącach bardzo się różnił. Należy pamiętać, że do dochodu nie są wliczane nadgodziny, świadczenia urlopowe ani inne dodatki. Wysokość zasiłku może wynosić od 20% do 100% osiąganego dochodu, ale nie może on przekroczyć wysokości sześciokrotności kwoty bazowej G.

Po przejęciu obowiązku wypłacana zasiłku przez NAV, jest on obliczany w oparciu o tygodniowe wynagrodzenie wyliczone na podstawie rocznego dochodu. Jeśli roczny dochód różni się znacznie od dochodu z ubiegłych lat, to NAV ustala podstawę do wypłaty zasiłku na własnych zasadach. W sytuacji częściowego zwolnienia chorobowego wypłacana kwota jest proporcjonalnie niższa.

Jeżeli pracujesz w kilku miejscach, to wszystkie miejsca pracy i dochody będą brane pod uwagę.

Jakie dokumenty i gdzie należy złożyć, żeby otrzymać zasiłek?

Podstawą do otrzymania zasiłku oprócz wyżej wymienionych jest wizyta u lekarza. Po stwierdzenie niezdolności do pracy lekarz wypisze zwolnienie lekarskie (zaświadczenie NAV 08 - 07.04), które składa się z kilku części w różnych kolorach. Jedna kopia koloru żółtego jest dla Ciebie; różową oraz zieloną musisz wysłać do pracodawcy. Część C formularza musi koniecznie trafić do pracodawcy, nie zapomnij o tym! Pamiętaj, że jeśli pracujesz w kilku miejscach, to zwolnienie lekarskie musisz przynieść każdemu z pracodawcy. NAV przyznaje zasiłek na podstawie wypełnionego formularza D (zielony kolor), który musi dotrzeć do urzędu z podpisem pracodawcy - można zrobić to samemu lub poprosić pracodawcę o przesłanie dokumentów. Pracodawca będzie musiał także wypełnić formularz informacyjny NAV 08 - 30.01, informujący o dochodach pracownika. Po poinformowaniu NAV o niezdolności do pracy przez lekarza, musisz zalogować się na swoje konto NAV i potwierdzić prawdziwość i poprawność danych zawartych w zwolnieniu. Po otrzymaniu wszystkich niezbędnych dokumentów NAV rozpatrzy wniosek o zasiłek chorobowy. Zwyczajowo transza przekazywana jest do wypłaty do ostatniego dnia roboczego danego miesiąca.

Monitorowanie wymogu aktywności zawodowej

Osoby przebywające na zasiłku chorobowym są monitorowane przez NAV. Zasiłek chorobowy nie ma służyć bowiem rezygnacji z pracy, a wręcz przeciwnie, umożliwić jak najszybszy powrót do pracy. W tym celu jeszcze przed upływem czwartego tygodnia (ale nie później niż do 8 tygodnia) zwolnienia lekarskiego podjąć wraz z pracodawcą próbę ustalenia planu, który umożliwi jak najszybszy powrót do pracy. Dalszą niezdolność do pracy (jeśli na zwolnieniu przebywasz powyżej 2 miesięcy) należy udokumentować przed NAV przy pomocy rozszerzonego zwolnienia lekarskiego, a przesłanki ku temu powinny być poważne i wiarygodne. W związku z tym, że Norwegia jest jednym z nielicznych krajów, gdzie świadczenie chorobowe wynosi 100% dochodu, instytucja zasiłku chorobowego jest bardzo często nadużywana. W momencie powrotu do pracy należy przedstawić pracodawcy dokument potwierdzający zdolność do pracy - friskmelding.

Zwolnienie chorobowe a urlop i pobyt za granicą

W Norwegii zwolnienie chorobowe nie jest przeciwwskazaniem do wyjazdu na urlop. W takiej sytuacji należy podczas składania wniosku o zasiłek w części D wpisać "ferie". Czas, jaki spędzisz na wakacjach nie zostanie wliczony do 52 tygodni okresu zwolnienia, jednak nie zostanie Ci też za niego wypłacony zasiłek chorobowy. Jeżeli zachorujesz w trakcie odbywania urlopu, to masz prawo go przełożyć na inny termin.
Jeżeli przebywasz na częściowym zwolnieniu chorobowym, to urlopu nie możesz wziąć w dniach, w których powinieneś być w pracy i jednocześnie pobierać zasiłku za pozostałe dni (objęte zwolnieniem).
Jeżeli zachorowałeś w trakcie pobytu w swoim kraju zamieszkania, to możesz także otrzymać zasiłek chorobowy na zasadach prawa norweskiego. W tym celu polski lekarz będzie musiał wystawić Ci zaświadczenie na formularzu E116, a ZUS w trybie natychmiastowym będzie musiał zwolnienie lekarskie przesłać do Norwegii. Także po stronie polskiego ZUSu leży wtedy wysłanie wniosku o zasiłek chorobowy, a niezbędne do tego jest wypełnienie formularza E115.
Warto jeszcze prześledzić sytuację, w której wyjazd za granicę nie wiąże się z urlopem. W tym celu należy złożyć specjalny wniosek søknad om å beholde.
NAV może odmówić wypłaty świadczenia, jeżeli pobyt ten może ograniczyć wypełnianie obowiązków mający na celu Twój jak najszybszy powrót do pracy. Należy zatem najpierw przekonać pracodawcę o tym, że wyjazd taki nie zaszkodzi w Twoim powrocie do pracy i rekonwalescencji - jest to bardzo ważne, ponieważ we wniosku należy zaznaczyć, że wyjazd został omówiony z pracodawcą. Jeśli udasz się za granicę bez zgody pracodawcy i NAV, możesz utracić prawo do świadczeń.

Warto wiedzieć

W sytuacji, w której po 52 tygodniach zwolnienia wciąż jest się niezdolnym do pracy należy postarać się o zasiłek rehabilitacyjny (arbeidsavklaringspenger) lub rentę (uføretrygd).
Osoby w wieku między 67 a 70 rokiem życia obowiązuje inne przepisy odnośnie wypłacania zasiłków chorobowych. Osoby prowadzące własną firmę otrzymują natomiast zasiłek dopiero od 17. dnia zwolnienia, a NAV wypłaci im zasiłek w wysokości 65% bazowej pensji.